Wie doet wat voor Werelderfgoed Kinderdijk?
Welke overheden werken hier nu eigenlijk samen?
In het beeldende overzicht onderaan deze pagina is een mooie weergave te zien van het hele speelveld.
In de eerste plaats is dat de gemeente Molenlanden die, als eigenaar van de molens en als lokale overheid, verantwoordelijk is voor het grootste deel van het gebied. Daarna komen de gemeente Alblasserdam (als eigenaar van de Blokker en als lokale overheid verantwoordelijk voor dat deel van het gebied), Waterschap Rivierenland (als eigenaar van een groot deel van het grondgebied en als hoeder van onze veiligheid), de provincie (als beheerder van het Natura 2000 gebied, organisator van het OV en verantwoordelijke voor het provinciale erfgoedbeleid) en het Rijk dat de erfgoedstatus bewaakt, in samenspraak met de UNESCO.
En wie mag het allemaal uitvoeren?
De Stichting Werelderfgoed Kinderdijk (SWEK) exploiteert namens al deze partijen het gebied. Met als belangrijke opdracht om genoeg inkomsten te verzamelen om het gebied te onderhouden, de monumenten te behouden voor het nageslacht én educatief in te kunnen zetten. En om de maatregelen te financieren die beide gemeenten nemen om de overlast in de dorpen te verminderen. Voor 95% van deze inkomsten is de SWEK afhankelijk van de inkomsten via bezoekers aan het Werelderfgoed. De subsidies van het Rijk en de provincie voor het onderhoud van de molens zijn bij lange na niet genoeg om het gebied en de molens voor het nageslacht te behouden. Het toerisme is dus hard nodig, maar geen doel op zich. Het toerisme, en de inkomsten die daaruit komen, zijn een middel om het gebied en de monumenten voor het nageslacht te behouden. En de leefbaarheid voor bewoners van het Werelderfgoed en de omliggende dorpen te optimaliseren.
Hoe werkt de SWEK?
De SWEK is een zelfstandige stichting, met een onafhankelijke Raad van Toezicht (RvT). De RvT is formeel de ‘werkgever’ van de bestuurder en houdt zoals dat heet ‘toezicht’. Een RvT bewaakt de doelstelling en continuïteit van de stichting. Die zelfstandigheid betekent overigens niet dat de SWEK zomaar zijn gang kan gaan: het gebiedsperspectief dat in 2019 door alle betrokken overheden is vastgesteld, bepaalt de richting en de grenzen waarbinnen de SWEK mag en kan opereren.
Samenwerken kan altijd beter!
Om de samenwerking tussen al die overheidspartijen te ondersteunen en te stimuleren hebben de betrokken overheden in 2015 de Stuurgroep Kinderdijk opgericht. Deze groep is sinds november 2020 omgedoopt in het ‘Bestuurlijk Platform Kinderdijk’. Dit is de plek waar de bestuurders elkaar informeren over ontwikkelingen en hun beleid op elkaar afstemmen. Dit platform komt 4-5 maal per jaar bij elkaar en wordt voorgezeten door de burgemeester van Molenlanden, Theo Segers. In dit platform zitten allereerst de gedeputeerde Willy de Zoete namens de provincie, samen met Harold Koster, hoofd Cultuur en Vrije Tijd bij de provincie. Vanuit de gemeenten zijn Arco Bikker (wethouder Molenlanden) en Arjan Kraijo (wethouder Alblasserdam) vertegenwoordigd en vanuit Waterschap Rivierenland is dat de heemraad Mathieu Gremmen. Leonard de Wit van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed vertegenwoordigt de minister van OCW. En tenslotte maakt Peter Jan van Steenbergen, directeur/bestuurder van de SWEK, dit platform compleet.
Het Bestuurlijk Platform Kinderdijk adviseert vooral
Het platform neemt zelf geen besluiten en kan dus niet ‘een opdracht geven’ aan de SWEK of de gemeente. Het platform adviseert de verschillende besturen en raden, die de formele besluiten kunnen nemen. Op die manier zijn bijvoorbeeld het ‘Gebiedsperspectief' en het uitvoeringsprogramma, na advies van wat toen nog de ’Stuurgroep Kinderdijk’ heette, formeel vastgesteld door de raden van beide gemeenten.
Voordat het tot een advies komt…
Om tot een goed doordacht advies te komen waarbij alle verschillende invalshoeken en belangen in beeld komen, zijn er vele ambtenaren aan het werk. Zij voorzien de verschillende partners van het platform van de juiste en volledige input voor het maken van plannen, het uitvoeren van projecten, het onderhoud en het bewaken van de openbare orde en veiligheid. Zij komen in verschillende teams samen.
…zijn er best veel overlegmomenten!
Om bijvoorbeeld de shuttleverbinding tussen de parkeerplaatsen in Nieuw-Lekkerland en Alblasserdam met het Werelderfgoed te organiseren is het ‘visitorsmanagement-overleg’ in het leven geroepen. Daar worden ook de plannen gemaakt om OV en waterbus goed op elkaar aan te laten sluiten, de invoering van vergunningparkeren te stroomlijnen en mee te denken over de ontwikkeling van een transferium in Alblasserdam. In dit overleg zitten ambtenaren van beide gemeenten en van het waterschap, samen met medewerkers van de SWEK.
Over vergunningparkeren
Rondom het vergunningparkeren is de ‘klankbordgroep vergunningparkeren’ actief geweest met daarin vertegenwoordigers van bewoners en ondernemers. Mede op hun verzoek en inhoudelijke inbreng is het aantal borden uitgebreid en een enquête gehouden onder alle bewoners.
Over ‘vinger aan de pols houden’ tussen belanghebbenden
Bij de heropening van het Werelderfgoed begin juni 2020 is ook een wekelijks ‘monitoringsoverleg’ georganiseerd tussen de gemeente, medewerkers van de SWEK, een vertegenwoordiger van de bewoners en molenbewoners. Dit overleg zal volgend jaar, als het seizoen weer gaat lopen, hoogstwaarschijnlijk worden hervat. Op die manier wordt voortdurend vinger aan de pols gehouden met alle belanghebbenden.
Belangenvereniging Leefbaarheid Kinderdijk | Voor een betere leefomgeving
Kinderdijk molens | Unesco Werelderfgoed
Over stedenbouwkundige plannen
Er is een stedenbouwkundig plan voor het entreegebied gemaakt. Voor het organiseren van het proces waarin dat gebeurt is, onder voorzitterschap van wethouder Arco Bikker, een zogenaamde ‘regiegroep stedenbouwkundig plan entreegebied’ ingesteld. Daarin zitten naast een ambtenaar van het waterschap en de provincie ook een medewerker van de SWEK, een molenbewoner en een inwoner van Kinderdijk. Zij bewaken met elkaar dat het plan echt rekening gaat houden met alle -soms tegenstrijdige- belangen die in het entreegebied spelen. In 2022 wordt het plan naar verwachting voorgelegd voor besluitvorming aan de raad van Molenlanden.
Over de communicatiewerkgroep
De communicatie richting omwonenden luistert nauw. Om te voorkomen dat bewoners belangrijke ontwikkelingen uit de krant moeten vernemen, werken in de communicatiewerkgroep communicatieadviseurs van beide gemeenten samen met die van de SWEK. Een communicatiedeskundige uit het dorp sluit aan om een effectieve verbinding met de inwoners van Kinderdijk en andere betrokkenen uit de omgeving te maken.
De toekomst…
Het goede contact tussen overheid, de SWEK, inwoners en ondernemers is niet voldoende. Hoewel de eerste stappen naar een betere onderlinge verstandhouding zijn gezet is het uiteindelijk wel de bedoeling dat vertegenwoordigers van de bewoners en ondernemers ook een robuuste plek krijgen. Of dat ‘moet’ via een zetel in het bestuurlijke platform of via een zogenaamde kwaliteitszetel in de Raad van toezicht van de SWEK, is nog onderwerp van gesprek tussen de SWEK en de andere leden van het Bestuurlijk Platform.
Klik op de afbeeldingen om de grote visual te zien:
